Hamile kaldıktan sonra vücudunuzda çeşitli fizyolojik ve hormonal değişiklikler olur. Bu süreçte bazı sağlık sorunları da ortaya çıkabilir ve tıbbi bakım gerekebilir. Hamilelikte ortaya çıkan endişe verici rahatsızlıklardan biri de tansiyondur. Fizyolojik ve hormonal değişiklikler, yüksek ya da düşük tansiyona neden olabilir. Hamilelikte tansiyon rahatsızlığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Hamile kaldıktan sonra kan basıncı seviyelerinde dalgalanma olması normaldir. Hamile iken, vücudunuz kan damarlarının duvarlarının rahatlamasını sağlayan progesteron hormonunu serbest bırakır. Sonuç olarak, kan basıncı seviyelerinde ilk olarak ikinci üç aylık dönemde bir azalma fark edilir. Eğer kan basıncı normalden daha düşükse, ayağa kalkınca aniden baş dönmesi hissedebilirsiniz.
Hamileliğin ortasında iken, kan basıncı en düşük seviyelerinde olur. Yavaş yavaş hamileliğin 24. haftasına yaklaştığınızda yeniden yükselmeye başlayabilir. Hamileliğin bu döneminde kalbinizin vücudunuzun tüm bölgelerine kan pompalamasına yardımcı olması amacıyla vücudunuz ekstradan bir litre kan üretir. Hamileliğin son haftasına geldiğinizde, kan basıncı seviyeleri dengelenmeye başlar ve hamilelik öncesindeki seviyelere ulaşır.
Hamilelikte Yüksek Tansiyon
Yüksek tansiyon veya hipertansiyon, kan basıncı düzeyinin 140/90 mmHg üzerinde olduğu bir durumdur. Hamilelikte yüksek tansiyon anne ve henüz doğmamış bebeği için endişe kaynağı olabilir. Eğer önceki hamileliğinizde de yüksek tansiyon sorunu yaşadıysanız, yeniden hamile kaldığınızda doktorunuza mutlaka bu durumu söyleyin.
Doktorunuz hamileliğiniz esnasında yüksek tansiyon riskiniz olduğunu da söyleyebilir. Hamilelikte yüksek tansiyon doğum sırasında en önemli risk faktörlerinden biri olmaya devam etmektedir. Hamilelikte yüksek tansiyonun yol açtığı riskler şunlardır:
- Eğer yüksek tansiyonunuz varsa ve hamileliğinizin 20. haftası bittiyse, bu rahatsızlık preeklampsi olarak bilinen bir sağlık sorununa dönüşebilir.
- Preeklampsi tıp dünyasında kan zehirlenmesi veya hipertansiyon olarak bilinir.
- Hayati organların birçoğu için zarar teşkil eden ve hasara neden olabilen ciddi bir durumdur. Böbrekler ve beyin hasarı riski de teşkil eder.
- Bazen, preeklampsi hastalığına nöbetler eşlik eder ve bu durum eklampsi olarak bilinir. Ayrıca hayatı tehdit edici çok ciddi bir durumdur.
Doktorunuz preeklampsi veya eklampsi tanısı için bazı testler isteyebilir. Aynı zamanda bazı sorular sorar. El ve ayaklarınızda herhangi bir şişlik varsa ya da sık sık baş ağrısından muzdarip oluyorsanız, doktorunuz yüksek tansiyondan şüphelenebilir. Ayrıca protein seviyelerini kontrol etmek için idrar testi isteyebilir.
Uyarı:
Hamilelik boyunca doktorunuz düzenli olarak kan basıncı seviyelerini ölçerek ve takip ederek kontrol edebilir. Herhangi bir zamanda, kan basıncı 120/80 mmHg’den daha fazla ise, doktorunuz yüksek tansiyon uyarısı olduğunu düşünecektir.
Hipertansiyon ile karşılaştırıldığında preeklampsi hastalığını teşhis etmek biraz zordur. Doktorunuz kan basıncı düzeylerini kontrol etmek için idrar testi sonuçlarını kontrol eder. Yapılan testlerin sonuçları doktorunuzun yüksek tansiyon ve preeklampsi riski olup olmadığını anlamasına yardımcı olacaktır.
Bazı durumlarda, doktorunuz doğmamış bebeğin sağlığını kontrol etmek için bir non-stres testi (NST) isteyebilir. Bebeğin anne karnında olması gerektiği şekilde hareket edip etmediği ve doğmamış bebeğin nabzı düzenli olup olmadığı kontrol edilir.
Hamilelikte Yüksek Tansiyon Nedenleri
Hamile iken yüksek tansiyona yol açabilecek çeşitli nedenler vardır. Gebelikte yüksek tansiyonun en yaygın nedenleri ise şunlardır:
- Egzersiz yetersizliği, fiziksel olarak aktif olmamak ve sağlıksız bir yaşam tarzı.
- Fazla kilolu veya obez olmak.
- Hamile kalmadan önce aşırı içki alışkanlığı ya da sigara kullanımı.
Hamile kalmadan önce ve hamile kaldıktan sonra sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, yüksek tansiyon riskini önlemek için önemli bir adımdır.
Hamilelikte Yüksek Tansiyon Nasıl Önlenir?
Hamile iken kan basıncının yüksek düzeyde olması beraberinde birçok sağlık sorunu riskini ortaya çıkarabilir. Hamile kaldıktan sonra gerekli sağlık tedbirlerini alarak yüksek tansiyon riskini azaltabilirsiniz. Kan basıncını kontrol altında tutmanın bazı yöntemleri şöyledir:
1. Hamile Kalmadan Önce Kan Basıncını Kontrol Ettirin:
Eğer bir aile kurmayı planlıyorsanız ya da hamile kalmayı düşünüyorsanız, doktorunuzdan randevu alarak kan basıncı testi yaptırın.
Düzenli olarak doktor muayenesinden geçerek kan basıncı seviyelerinizi kontrol ettirin ve jinekoloğunuza danışın.
2. Tuz Alımını Azaltın:
Sodyum, kan basıncı seviyelerinde önemli bir artışa neden olabilir. Özellikle hamile iseniz veya hamile kalmaya çalışıyorsanız, fazla tuz alımı sağlığınız için tehlikeli olabilir.
Çok fazla tuz içeren veya sodyum içeriği yüksek olan gıdalar kan basıncı seviyelerini daha hızlı tetikler ve tehlike oluşturur.
Yemeklerinize ekstra tuz serpme alışkanlığınız varsa, bu alışkanlığınızı bir an önce bırakın. Günlük aldığınız tuz miktarına dikkat edin.
3. Egzersiz Yapın Ve Fiziksel Olarak Aktif Olun:
Egzersiz yapmak ve fiziksel olarak aktif olmak çok önemlidir. Hamile kalmadan önce bu sağlıklı yaşam tarzını benimsemeye özen gösterin.
Bebek sahibi olmayı planlıyorsanız, her gün düzenli egzersiz yapın. Egzersiz programınız hakkında doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Hamile kaldıktan sonra, güvenli egzersiz programları hakkında doktorunuza danışın ve ne kadar egzersiz yapmanız gerektiğini sorun.
Hamile iken kendinizi çok yorgun ve uykulu hissediyorsanız, egzersiz yapmak istemeyebilirsiniz. İlk zamanlarda egzersiz yapmak zor gibi görünebilir, ancak bu alışkanlığı kazanmak çok önemlidir.
Egzersiz yapmamak ve hareketsiz olmak, yüksek tansiyon veya hipertansiyon riskini arttırabilir. Aynı zamanda obezite ve aşırı kiloya zemin hazırlayabilir.
4. İlaç Kullanımı:
Hamile iken ya da hamile kalmayı planlarken; sağlığınızı korumak için bazı ilaçlar almanız gerekebilir. Şu an ya da geçmişte aldığınız ilaçlar hakkında endişelerinizi mutlaka doktorunuza danışınız.
Bazı ilaçlar gebe kalmaya çalışırken zararsız görünüyor olsa da, yüksek tansiyon eğilimini arttırabilir. Doktorunuza kullandığınız ilaçların güvenli olup olmadığını sorunuz.
Zaten yüksek tansiyon hastası iseniz veya ailenizde yüksek tansiyon hastası olan bireyler varsa, yüksek risk altında olabilirsiniz. Doktorunuz kan basıncı düzeyinizi düzenli kontrol edebilir.
5. Doğum Öncesi Kontrol Randevularını Kaçırmayın:
Hamile kaldıktan sonra, düzenli olarak doktorunuzun randevu programına uyun ve hiçbir muayene randevusunu kaçırmayın. Doktorunuzun düzenli olarak kan basıncı düzeylerini takip etmesi çok önemlidir.
Yüksek tansiyon belirtileri varsa, doktorunuz muayene sırasından bunu fark edebilir.
6. Sigara Ve Alkolden Kaçının:
Tütün ve alkol kullanımı; kan basıncı seviyelerinde artışa neden olabilir. Hamile kalmayı planlıyorsanız, alkol ve sigara kullanımını tamamen bırakmalısınız. Bu zararlı alışkanlıklar kan basıncı düzeyleri üzerinde olumsuz etkiye sahiptir ve doğmamış bebek için de aynı derece ciddi risk faktörüdür. Sigara içilen ortamlarda bulunmayın.
Hamilelikte Düşük Tansiyon
Bazı hamile kadınlarda kan basıncının düşük düzeyde olması son derece doğaldır. Düşük kan basıncı, aynı zamanda düşük tansiyon olarak adlandırılır. Kan basıncı düzeyleri kişiden kişiye değişebilir. Düşük tansiyon kolayca tedavi edilebilir bir rahatsızlık olsa da, doğru bir tedavi için düşük tansiyonun altında yatan nedeni bulmak önemlidir.
Hamilelikte Düşük Tansiyon Nedenleri
Kan basıncı düzeyi; kalp atışı aktif ve dinlenme fazında iken arterlerde ne kadar basınç olduğunun doğrudan bir sonucudur. Kan basıncı düzeylerinde farklılık olmasının nedenleri şunlardır:
- Stres
- Şu an veya geçmişte alınan ilaçlar
- Test yapmadan önce yeme içme
- Çoğu durumda, sadece sabah uyandığınız zaman kan basıncı düşük olabilir.
- Herhangi bir kalp rahatsızlığı varsa, kan basıncı düzeylerinde düşmeye neden olabilir.
- Diyabet, düşük kan şekeri seviyeleri (hipoglisemi), adrenal yetmezlik (Addison hastalığı) gibi çeşitli tiroid sorunları neden olabilir.
- Dehidrasyon ile vücudunuz hızlı su kaybetmeye başlayabilir. Eğer vücudunuz susuz kalırsa, kan basıncı seviyelerinde önemli bir düşüşe neden olabilir. Mide bulantısı, kusma, ateş ya da halsizlik gibi belirtileri tetikleyebilir.
Hamilelikte Düşük Tansiyon Riskleri Nelerdir?
Düşük tansiyon, yüksek tansiyon kadar tehlikeli olmasa da, yine de hamilelikte bazı sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Dikkat edilmesi gereken hususlar şöyledir:
Düşük tansiyon hastası olan hamile bayanlar kendilerini bitkin hissedebilirler. Hamile iken bu durum son derece tehlikeli olabilir.
Kan basıncında ciddi bir düşüş varsa, vücudunuzun oksijen kaynağı azalır, sonucunda vücudun çeşitli önemli işlevlerini yerine getirmesi mümkün olmayabilir. Bebeğinizin oksijen kaynağının az olması beyin ve kalp hasarına neden olabilir. Doğmamış bebek için oksijen azlığı çok tehlikeli bir durumdur.
Hamilelikte Düşük Tansiyon Nasıl Önlenir?
Hamile iken kan basıncı düzeylerini normal seviyede tutmak ve düşük tansiyon riskini önlemek amacıyla bazı tedbirler alabilirsiniz. Hamilelikte olası düşük tansiyon riskini azaltacak önlemler şöyledir:
- Kalbe doğru kan akış seviyesini arttırmak için mümkün olduğunca sol tarafta yatın.
- Aniden oturmak, yatmak veya kalkmak gibi ani hareketlerden kaçının. Yavaş yavaş ayağa kalkın.
- Gün boyunca küçük ve sık öğünler ile beslenin. Üç büyük öğün yerine altı yedi küçük öğünle beslenirseniz, açlık hissetmenizi önleyecektir. Açlık hissettiğiniz zamanlarda sağlıklı atıştırmalıklar yemeye özen gösterin.
- Bol su için ve sıvı tüketin.
Hamile iken kan basıncı düzeylerinde dalgalanma olabilir, ancak doğru önlemler aldığınız takdirde tansiyonunuzu kontrol altında tutabilirsiniz. Düşük veya yüksek tansiyon riski olan hamile bayanların düzenli olarak doktor muayenesinden geçmesi ve doğum öncesi doktor randevularına zamanında gitmesi oldukça önemlidir.
Senin Görüşün veya Deneyimin Nedir?
Aşağıda yer alan yorum bölümünden sen de ister kendi deneyimlerini anlat, ister hamileliğe dair merak ettiğin sorularını diğer okuyucularla paylaş.
Bir yanıt yazın