Birçok kadın gebelik komplikasyonları üzerine endişe duymaktadır. Dış gebelik ise ciddi bir durumdur.
Sağlıklı bir hamileliğin aksine, dış gebelikte döllenmiş yumurta rahim iç astarına takılır. Fallop tüpünde, bazen karın boşluğunda ya da servikal bölgede gerçekleşir. Bu durum eğer zamanında tedavi edilmezse, ölümcül olabilir.
Yazımızın devamında dış gebelik nedenleri, belirtileri ve tedavileri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Dış (Ektopik) Gebelik Nedir?
Dış gebelik, “ektopik gebelik” olarak da adlandırılır. Döllenme işlemi ile birlikte gebelik başlar. Normalde, döllenmiş yumurta rahim duvarına tutunur. Oysa dış gebelikte döllenmiş yumurta yanlış bir yerde gelişir. Rahmin dış astarına tutunur.
Ektopik gebeliklerin bazılarında, yumurta, Fallop tüpüne yerleşir. Bu dış gebelik türüne ise, “tubal gebelik” denir. Diğer nadir durumlarda, dış gebelik yumurtalık, servikal bölge ve karın boşluğu ve rahmin diğer bölgelerinde de oluşabilir.
Dış gebelik, yumurtanın hayatta kalamadığı ciddi bir durumdur. Büyüyen doku maternal yapıları çevreleyen alanı tahrip eder. İç kanama ve enfeksiyona yol açar. Gelecekte sağlıklı ve normal gebelik şansı için erken tedavi edilmesi oldukça önemlidir.
Her 100 gebelikten, en az ikisinde dış (ektopik) gebelik görülür. Ayrıca son 30 yılda olgularda artış yaşanmıştır. Uzmanlar, kısırlık tedavileri ya da cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar nedeniyle dış gebeliğin oluşabileceğini belirtmekteler.
Bakınız: Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır?
Dış Gebelik Nedenleri Ve Risk Faktörleri:
Dış gebelik, yumurtanın hedefine ulaşmasına yardımcı olan Fallop tüpünün hasar görmesi nedeniyle ortaya çıkabilir. Yumurta, bu nedenle, Fallop tüpü içinde veya başka bir yerde implant olur.
Eğer aşağıdakilerden herhangi biri varsa, dış gebelik riskiniz daha yüksek olacaktır:
Dış Gebelik öyküsü: Geçmişte dış gebelik yaşadıysanız, risk yüzde 10’dan yüzde 90’a çıkar.
Enfeksiyon Veya Enflamasyon: Fallop tüpleri, rahim veya yumurtalıklarda enfeksiyon, aynı zamanda Fallop tüpü iltihabı (salpenjit) dış gebelik olasılığını artırabilir. Klamidya veya bel soğukluğu (gonore) hastalıkları, enfeksiyonun başlıca nedenleridir.
Yapısal Kaygılar: Fallop tüpü alışılmadık şekildeyse veya hasar varsa, dış gebelik oluşabilir. Ayrıca, Fallop tüpüne yapılan herhangi bir ameliyat dış gebelik riskini artırabilir.
Doğurganlık Sorunları: Doğurganlık ile ilgili herhangi bir sorun ve doğurganlık ilaçlarının kullanımı dış gebelik riskini arttırabilir.
İlgili Ameliyatlar: Apandisit, sezaryen gibi herhangi bir karın ameliyatı dış gebelik olasılığını arttırabilir.
Doğum Kontrol Yöntemleri (Kontraseptifler): Eğer rahim içi cihaz veya doğum kontrol hapları kullanıyorsanız, gebelik nadir görülür. Kadınlarda tüplerin bağlanması (tüp ligasyonu) sonrası gebelik nadir görülür ve dış gebelik olabilir.
Sigara İçmek: Döllenme öncesinde sigara içmek, dış gebelik olasılığını arttırabilir. Çok sigara içenler yüksek risk altındadır.
Yaş: Eğer 40 yaşın üzerinde hamile kalırsanız, dış gebelik riski vardır.
Endometriozis: Endometriozis, Fallop tüplerinde yara izi (skar) oluşumuna neden olan jinekolojik bir durumdur ve bu tüpleri kötü etkiler. Bu durum dış gebelik riskini arttırır.
Bakınız: Dış Gebelikten Sonra Tekrar Hamile Kalınır Mı?
Dış Gebelik Belirtileri:
Belirtiler hamileliğin ilk aşamasında kendiliğinden gelişir ve kadından kadına değişiklik gösterir. Bazı kadınlarda gebelik rüptürü ortaya çıkana kadar dış gebelik belirtisi görülmez.
Gebeliğin erken döneminde, normal bir gebelik gibi benzer belirtiler yaşamaya başlayacaksınız. Bunlar şunlardır:
- Hassas göğüsler
- Mide bulantısı
- Yorgunluk
- Vajinal lekelenme veya kanama
- Karın ağrısı veya hassasiyet
Bazı durumlarda, jinekolog ilk karın muayenesinde dış gebeliği tespit edebilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birine rastlarsanız, mutlaka doktorunuza başvurun.
Karın Veya Pelvik Bölgede Ağrı Veya Hassasiyet:
Ani, şiddetli ve sürekli ağrı gelişebilir, ayrıca hafif ve kesintili aralıklarla ağrı olabilir. Öksürürken ve bağırsaklarınız hareket ederken zorluklar ortaya çıkabilir. Karın veya pelvik bölgesindeki ağrıya kusma ve mide bulantısı eşlik edebilir.
Vajinal Kanama Ve Lekelenme:
Hamileliğin ilk aşamasında hafif bir kanama olabilir. Kan kırmızı ve kahverengiye değişir, kanama sürekliyken aralıklarla olmaya başlayabilir ya da ağır kanama varken hafifleyebilir.
Omuz Ağrısı:
Omuz ağrısı, özellikle uzandığınız zaman rüptüre ektopik gebelik uyarısıdır. Ağrının ana nedeni ise, iç kanamadır. Omuz bölgesine seyahat eden sinirler sinyal verir.
Diğer İşaretler:
- Baş dönmesi, terleme, şok, nabzın zayıflaması gibi belirtiler yaşanır.
- Tüp ligasyonu (tüplerin bağlanması), spiral varsa veya önceden de dış gebelik olduysa ve hamile kaldıysanız, tüm bu faktörlere dikkat çekilmesi önemlidir.
- Doğurganlık tedavisi alıyorsanız ve hamile kaldıysanız, doktorunuz hamileliğinizi takibe alacaktır.
Dış Gebelik Tanısı:
Dış gebeliği teşhis etmek zordur. Eğer karşılaştığınız belirtiler dış gebeliği işaret ediyorsa, doktorunuz ultrason ve kan testi yaparak muayene edebilir. Kanda gebelik testi ve pelvik ultrason testinin birlikte yapılması, daha iyi bir tanı koyulmasına yardımcı olur.
Kan Testi:
Kan testi, insan koryonik gonadotropin (hCG) hormonu düzeylerini kontrol eder. Eğer seviyeleri çok yüksekse, ancak ihtiyaç duyulduğu kadar değilse, sonrasında dış gebelik olabilir. Herhangi bir ağrı yoksa, ancak sonuçlar şüpheliyse, testler tekrarlanabilir.
Ultrason:
Transvajinal Ultrason, dış gebeliğin tespit edilmesine yardımcı olacaktır. Ultrason probu vajinada kaydırılır ve görüntüleri bir monitörde kontrol edilir. Radyolog dikkatli bir şekilde uterus ve tüpleri inceler. Fallop tüpü içinde bir embriyo görürse, dış gebelik tanısı konur. Çoğu durumda, embriyo dış gebelikte hayatta kalamadığından ölür. Burada, kan pıhtılaşması ve doku ile birlikte şişmiş tüp fark edilebilir.
Sonrasında, radyolog rahmi inceleyecektir. Gebelik testi pozitif ise, ancak embriyoyu bulamazsa, dış gebelik belirtisi olabilir. Doktorunuz doğru tanı için kan testleri ve ultrason testini tekrar isteyebilir ve yeniden muayene edebilir.
Diğer Tanı Testleri:
Yukarıdaki testler kesin sonuç vermiyorsa, doktorunuz istenmeyen dokuyu tespit etmek ve çıkarmak için kürtaj önerebilir.
Nadir durumlarda, laparoskopi operasyonuna gerek duyulabilir. Bu işlemde dış gebeliği algılamak için küçük bir kamera ile karın içi görüntülenir.
Dış Gebelik Tedavisi:
Tedavi, hamilelik evresi, hormon düzeyleri ve belirtiler gibi tanı esasına bağlıdır.
Eğer dış gebelik ilk altı hafta içinde tespit edilirse ve herhangi bir belirti fark ederseniz, o zaman beklentisel yönetim bir seçenektir. Bu seçenek, herhangi bir tedavi için sadece “bekle ve gör” seçeneğidir.
Ektopik gebeliklerin yaklaşık %50’si düşükle sonuçlanır. Eğer kan testi ve ultrason sıfır sonuç gösterirse, sonrasında bu beklentisel yönetim tavsiye edilir. Ancak, nadir durumlarda, bu yöntemi tercih eden bazı kadınlar için daha sonrasında tıbbi veya cerrahi tedavi gerekebilir.
Tıbbi Tedavi:
Eğer doktorunuz erken gebelik dönemlerinde düşük gebelik hormonu düzeyleri, hiçbir görünür kalp atışı olmaması gibi belirtiler görürse, tıbbi tedaviye gerek duyulabilir. Tıbbi tedavide kullanılan ilaç gebeliği inhibe eder. Bazı kadınlar, tıbbi tedaviye yanıt vermeyebilir.
Metotreksat (Methotrexate) tedavisinin başarı oranı yüksektir ve yan etkileri oldukça nadirdir. Embriyo büyüklüğü ve hCG hormon konsantrasyonları gibi faktörler, tıbbi tedavinin seçiminde doktora yardımcı olur. Ayrıca, tıbbi tedavi ektopik gebeliği önlemede% 90 etkilidir.
Cerrahi Tedavi:
Eğer dış gebelik laparoskopi sırasında tespit edilirse, cerrah tanı sırasında doğrudan dokuyu kaldıracaktır. Cerrah, “Salpenjektomi” adı verilen başka bir cerrahi yönteme başvurabilir. Bu operasyon, Fallop tüpü kaldırılmasını içerir. Ayrıca Fallop tüpünü korumak mümkündür. Tüpe zarar vermeden veya yırtılmadan embriyo çıkarılır. Bu metoda “Salpingotomy” denir.
Doktorunuz yukarıda yer alan cerrahi tedaviler öncesinde tedavinin riskleri ve yararlarını açıklayacaktır. Tüm tedavi boyunca gerekli desteği sağlayacaktır.
Senin Görüşün veya Deneyimin Nedir?
Aşağıda yer alan yorum bölümünden sen de ister kendi deneyimlerini anlat, ister hamileliğe dair merak ettiğin sorularını diğer okuyucularla paylaş.
Bir yanıt yazın